Trồng ngô nếp đúng cách – Thu hoạch gấp đôi!

[Thực phẩm tươi sống DH]

1. Giới thiệu
Ngô nếp là một trong những cây trồng ngắn ngày, mang lại giá trị kinh tế cao nếu áp dụng đúng kỹ thuật. Đối với bà con nông dân mong muốn đạt năng suất lớn, chất lượng hạt ngô nếp ngon – dẻo – thơm, việc nắm vững kỹ thuật trồng ngô nếp là yếu tố quyết định. *** viết này sẽ hướng dẫn chi tiết từ việc chọn giống, chuẩn bị đất, gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch – bảo quản, giúp bà con áp dụng hiệu quả ngay vụ mình.

2. Chọn giống và thời vụ trồng

Chọn giống

• Hạt giống ngô nếp nên chọn các dòng chuyên trồng để ăn tươi hoặc làm nguyên liệu: hạt dẻo, thơm, hạt đều, khả năng kháng sâu bệnh tốt.
• Ví dụ giống lai F1 như HN ** đã được đánh giá cho năng suất tiềm năng cao, bộ lá tốt, thích nghi rộng.
• Không nên dùng giống ngô tẻ hoặc ngô đường thay thế, vì đặc điểm sinh trưởng và chất lượng sẽ không đúng yêu cầu ăn được của ngô nếp.

Thời vụ trồng

• Ở miền Bắc: vụ Xuân từ cuối tháng 1 – cuối tháng 2; vụ Hè từ giữa tháng 4 – cuối tháng 5; vụ Đông từ đầu tháng 9 – giữa tháng 10.
• Ở miền Trung và miền Nam có thể linh hoạt hơn, nhưng vẫn cần tránh trồng vào thời điểm quá nắng nóng kéo dài hoặc mưa nhiều liên tục.
• Chọn đất trồng tốt, tránh vùng bị ngập hoặc thoát nước kém.

3. Chuẩn bị đất và làm đất

• Đất trồng ngô nếp tốt nhất là đất thịt hoặc thịt pha cát, tơi xốp, thông thoáng, giữ ẩm tốt, pH khoảng 5,5 – 7,0.
• Cày xới sâu từ 15 – 25 cm để bộ rễ ngô phát triển tốt.
• Làm sạch cỏ dại, phơi ải đất nếu cần để tiêu diệt mầm bệnh trong đất.
• Bón lót phân hữu cơ (phân chuồng hoai mục hoặc phân xanh) tích hợp với phân vô cơ như lân, kali, vôi nếu đất nghèo.
• Chú ý luống cao ráo, thoát nước tốt, tránh bị đọng nước khi mưa to.

4. Gieo trồng – Mật độ – Khoảng cách

• Trước khi gieo hạt, có thể xử lý hạt giống bằng cách phơi nhẹ nắng, ngâm trong nước ấm khoảng 4-5 giờ rồi ủ đến khi hạt nứt nanh để tăng tỷ lệ nảy mầm.
• Mật độ trồng khuyến nghị: khoảng 20-30 kg hạt/ha (tùy giống), khoảng cách giữa hai cây 20-30 cm, giữa hai hàng 60-70 cm.
• Gieo hạt sâu khoảng 3-7 cm (tùy độ ẩm đất và thời tiết). Mỗi hốc gieo 2-3 hạt, sau khi lên cây mới giữ lại 1-2 cây khỏe.
• Sau khi cây lên 3-5 lá, tiến hành tỉa cây con: chỉ giữ lại cây khỏe, loại bỏ cây yếu để đảm bảo mật độ đồng đều.

5. Chăm sóc cây ngô nếp

Tưới nước

• Giai đoạn cây con (nảy mầm đến 3-4 lá): độ ẩm đất khoảng 50-60% là đủ.
• Giai đoạn trổ cờ đến tạo hạt (khoảng 10 ngày trước trổ tới 20 ngày sau trổ): cần độ ẩm cao hơn, khoảng 75-85%. Thiếu nước trong giai đoạn này có thể làm giảm năng suất rõ rệt.
• Thời điểm tưới thích hợp: sáng sớm hoặc chiều mát, không tưới mạnh vào gốc cây non gây tổn thương bộ rễ.

Bón phân

Sử dụng cân đối giữa phân hữu cơ và phân vô cơ. Đạm (N) có vai trò lớn trong năng suất ngô nếp; cần bổ sung thêm lân (P) và kali (K), cùng vi lượng như Zn khi đất bạc màu. Ví dụ liều lượng tham khảo cho 1 ha: Ure khoảng 250 kg, Super lân khoảng 450-500 kg, kali clorua khoảng 100-120 kg. Phân bón được chia làm nhiều lần:

• Bón lót ngay trước lúc gieo hoặc khi làm đất.
• Bón thúc lần 1: sau gieo khoảng 10 ngày.
• Bón thúc lần 2: khoảng 20 ngày sau gieo hoặc khi cây chuẩn bị trổ cờ.
• Bón thúc lần 3: khoảng 15-20 ngày sau lần 2.

Làm cỏ – Vun gốc – Xới đất

• Nhổ sạch cỏ dại thường xuyên vì cỏ cạnh tranh dinh dưỡng và là nơi trú ẩn của sâu bệnh.
• Xới đất nhẹ quanh gốc khi bón phân, vun gốc để giữ cây thẳng, tránh đổ ngã.

Phòng trừ sâu bệnh

• Một số sâu, bệnh thường gặp trên ngô nếp: sâu đục thân, sâu đục trái, rầy mềm, bệnh khô vằn, bệnh đốm lá, bệnh rỉ sắt.
• Biện pháp: chọn giống kháng, vệ sinh đồng ruộng, đảm bảo cây thông thoáng, không ẩm ướt; sử dụng thuốc BVTV theo hướng dẫn khi thật cần.

6. Thu hoạch và bảo quản

• Thời gian thu hoạch ăn tươi: khoảng 60-65 ngày sau gieo, khi râu bắp chuyển màu đen.
• Nếu thu làm hạt khô: chờ đến khi bẹ ngô khô, chân hạt đen.
• Bắp tươi nên sử dụng ngay hoặc bảo quản lạnh; nếu đống lâu có thể mất độ dẻo, vị chua nhẹ, ảnh hưởng chất lượng.

7. Lưu ý chuyên sâu để nâng cao năng suất

• Đảm bảo ánh sáng: ngô nếp là cây ưa sáng, trồng nơi bóng râm hoặc bị che sẽ bị còi cây, năng suất thấp.
• Tránh trồng liên tiếp nhiều vụ trên cùng đất mà không luân canh hoặc bón bổ sung hữu cơ – sẽ dẫn tới đất thoái hóa, sâu bệnh tích tụ.
• Tưới tiêu hợp lý: tránh để cây bị ngập hoặc đọng nước vì bộ rễ ngô nếp phát triển sâu, nếu bị úng sẽ ảnh hưởng rất lớn tới cây.
• Nếu đất nghèo: tăng lượng phân hữu cơ, vi lượng (như Zn) để đảm bảo cây không bị thiếu dinh dưỡng đặc biệt trong giai đoạn tạo hạt.
• Theo dõi đồng ruộng thường xuyên: kiểm tra cây con sau gieo 4-6 ngày để dặm cây nếu chỗ nào nảy kém. Việc dặm sớm giúp giữ mật độ tốt.

8. Kết luận
Việc áp dụng đúng và đầy đủ kỹ thuật trồng ngô nếp – từ chọn giống, chuẩn bị đất, gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch – sẽ giúp bà con nông dân nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Đầu tư thời gian cho từng bước, không bỏ sót khâu nào sẽ cho kết quả vượt trội. Trồng ngô nếp không chỉ mang lại nguồn thu ổn định mà còn góp phần nâng cao chất lượng nông sản địa phương.